Zaden oogsten en bewaren voor volgend jaar

Terwijl je de groentebedden opruimt, kun je nu ook wat zaden van je favoriete groenten oogsten. Welke zaden kun je oogsten, waar moet je op letten en hoe bewaar je nou makkelijk die slijmerige tomatenzaadjes? Ik heb wat tips verzameld zodat je volgend tuinseizoen veel gratis zaden hebt!

Voordat je zaden gaat verzamelen, is het handig om te weten of de groenten in je tuin een hybride soort is. Je kunt ze herkennen door de aanduiding F1 op het zakje zaad. De hybrides zijn ontwikkeld om beter bestand te zijn tegen ziekten of voor een bepaalde vorm of groeiwijze. Superhandig maar de zaden zijn niet zaadvast. Dat betekent dat je uit de nieuwe zaden niet dezelfde groente kunt kweken.

Aan de slag
Nu je weet welke zaden je kunt verzamelen, laat je de sterkste planten bloeien of de mooiste groenten doorgroeien. Misschien is dat tijdens je vakantie gebeurd en baalde je eigenlijk dat je te laat was om te oogsten. Om zaden te verzamelen is dat helemaal niet erg!

Peulen en bonen
De zaden van peulen en bonen zijn heel makkelijk te oogsten. Je laat een aantal peulen doorgroeien en hangen. Als ze bruin en droog worden, kun je de peulen van de struik halen. Heb je last van snoepende vogels? Pluk de peulen dan eerder en laat ze binnen op een krant drogen. Als de peulen helemaal droog zijn, kun je de zaden eruit halen.

Pompoen en courgette
Voor de zaden van pompoen hoef te weinig te doen. Tijdens het snijden van pompoen voor een gerecht, kun je een paar zaden afspoelen en laten drogen. Zaden van pompoenen uit de winkel kun je ook gebruiken. Courgettes moet je eerst laten groeien tot grote exemplaren. Snijd een grote courgette dan open en haal de zaden eruit. Spoel de zaden af en laat ze drogen.

Rucola en radijs
Laat een paar planten bloeien. Na de bloei verschijnen er aan de stengels peulen. Laat ze aan de plant drogen. Knip de stengels af en bewaar ze op hun kop in een emmer. De peulen gaan vanzelf open en laten hun zaden los.

Sla
Om deze zaden te kunnen oogsten, moet je de planten eerst laten doorschieten. Drie tot vier weken na de bloei ontstaan er zaadpluisjes. De pluisjes kunnen niet goed tegen regen. Knip de stengels met zaadpluisjes daarom vroeg af en laat ze binnen drogen.

Tomaat
Om tomatenzaden te bewaren, moet je eerst wat voorbereidingen treffen om het slijm rondom het zaadje te verwijderen. Snijd overrijpe tomaten open en doe de zaden met zo min mogelijk vocht in een bakje. Zet het bakje op een warme en lichte plek bij het raam. Het nu gaat fermenteren en na en dag of vijf is de inhoud van het bakje viezig en schimmelig geworden. Verwijder de viezigheid en spoel de zaden in een zeef onder stromend water. Laat de zaden goed drogen op een theedoek of keukenpapier.
In plaats van laten fermenteren, kun je het slijm van de zaden ook verwijderen door zand te gebruiken. Doe de zaden samen met het zand in een bakje en zet het op een lichte plek. Na een week heeft het zand het vocht opgenomen en zijn de zaden droog.

Zaden van tomaat

Paprika en peper
Snijd de groenten open, haal de zaden eruit en laat ze op een theedoek of keukenpapier drogen. Makkelijker kan niet!

Makkelijke tweejarige groenten
Aan het einde van het seizoen kun je een paar planten van pastinaak, prei of venkel laten staan. In het tweede jaar gaan deze groenten bloeien en dan kun je de zaden oogsten. Verzamel de zaden van de uitgebloeide bloemen direct in de tuin of knip een paar stengels af en laat die binnen drogen. De zaden laten makkelijk los.

Zaden van venkel

Kruisbestuiving
Als je verschillende soorten van een groente hebt gekweekt dan kun je kruisbestuiving krijgen. Ik heb bijvoorbeeld eens per ongeluk groen-oranje pompoenen gekweekt. Dat kun je voorkomen door de planten per soort verder uit elkaar te zetten of door maar één soort per jaar te zaaien.

Bewaren
Laat je verzamelde zaden altijd goed drogen. Zodra ze helemaal droog zijn, doe je ze in zakjes of potjes. Noteer de naam en het jaar op het zakje en bewaar de zakjes op een droge, donkere en koele plek.