Mijn hand gaat over de toppen van het kniehoge gras dat aan weerszijden van de hoofdas richting het carré groeit. Achter de grassen staat een imposante hoeveelheid de appel- en perenbomen. Le Potager du Roi in Versailles maakt onmiddellijk een overweldigende indruk. De moestuin is in opdracht van Lodewijk de XIV in de 17de eeuw aangelegd. Het terrein is groot en ik wandel naar de binnenmuren van het carré. Er is geen toerist te bekennen. Na de mensenmassa in het paleis en de paleistuinen is de rust een beetje onwennig.
Moeras
De drie eeuwen oude moestuin verkeert nog bijna in de oorspronkelijke staat. De ontwerper van de tuin, Jean-Baptiste de La Quintinie had eerst een vruchtbare locatie bij Clagny op het oog want om de negen hectare moestuin aan te leggen, moest eerst het moeras l’Etang puant (de stinkende vijver) worden gedempt. Uit Satory (gebied ten zuiden van de moestuin) werd vruchtbare grond aangevoerd. De aanleg was kostbaar en duurde vijf jaar.
Indeling
De tuin ligt beneden straatniveau en is ommuurd. In de moestuin worden de verschillende tuinen wederom afgescheiden met muren. Rondom het carré liggen verhoogde terrassen en in het centrum bevindt zich een majestueuze fontein. De indeling is symmetisch, in Franse stijl met mooie zichtlijnen. De barokke kathedraal St. Louis uit de 18de eeuw geeft de moestuin een schitterende achtergrond.
Vijgen, koffie en ananassen
Lodewijk de XIV was dol op vijgen en Jean-Baptiste de La Quintinie legde daarvoor de Figuerie aan. Er groeiden destijds maar liefst 700 vijgenplanten. Precies genoeg om te voorzien in de behoeften van het hof! La Quintinie hield een lijst met groente en fruitrassen bij die regelmatig op de tafel van de koning stonden. Een opvallend lang is de lijst met perenrassen (50!) en slasoorten.
Le Normand experimenteerde begin achttiende eeuw met de koffieplant die Lodewijk de XIV van de burgemeester van Amsterdam had gekregen. De achterkleinzoon Lodewijk de XV maakte met de koffie graag indruk op zijn hovelingen. Ook kweekte Le Normand met succes ananassen. In de hoogtijdagen, vlak voor de revolutie, stonden er 800 ananasplanten in de kassen.
Illustratie: Ulisse Aldrovandi
La Quintinie met in zijn ene hand een tak van een fruitboom en in de andere een snoeimes
De moestuin anno nu
Tijdens en na de revolutie werd de tuin verhuurd en de gereedschappen en planten (ook de 800 ananassen) geveild. De tuin wordt dan voor het eerst gebruikt voor educatieve doeleinden. De tuin wordt nu onderhouden en gebruikt door de studenten aan het ENSP (Ecole Nationale Supérieure de Paysage). De school leidt de studenten op tot landschapsarchitect. De studenten werken in groepjes op een stuk land van 25 tot 60 m2. Ze kunnen dat naar eigen inzicht invullen. Ik zag er opvallend veel natuurlijk ingerichte tuinen en permacultuur projecten.
Illustratie in perspectief, met op de voorgrond Les Onze (de elf tuinen)
Plattegrond van Le Potager du Roi
- Standbeeld van Jean-Baptiste de La Quintinie
- Historische kassen voor meloenen
- Het paviljoen met aangrenzende kas
- De Figuerie
- Helling voor kruiwagens naar de terrassen
- De poort van de koning
- Notenbomen
- Het grote carré
- Het insectenhotel
- Opmerkelijke gewassen
- Asperges en artisjoken
- De tuin voor studenten van het ENSP
- De educatie tuin
- Historische en hedendaagse aardbeienrassen
- Composttuin (de eerste tuin van de voormalige elf tuinen)
- Tuin voor kippen- en ganzen van studenten
- De elf tuinen
- De vierde tuin van de voormalige elf tuinen
- De rotstuin
- Le Duhamel du Monceau tuin
- Sierstruiken
- Bijenkorf voor educatieve doeleinden
- Perenbomen in vaasvorm
- Gewelfde doorgang
- Kiwi’s
- Perziken en nectarines
- Standbeeld van Auguste Hardy (eerste directeur van l’Institut national agronomique)
- Woning van La Quintinie en villa van Le Nôtre
- Reïntegratie project (de vijfde tuin van de voormalige elf tuinen)
- Schaduwrijk terras
Wil je de tuin gaan bezoeken, reken dan op minimaal 1,5 uur om alle onderdelen te bekijken.
Informatie
Le potage du Roi ligt naast de Pièce d’eau des Swisses. De entree bevindt zich aan 10, rue du Maréchal-Joffre. Open van april t/m oktober, 10.00 – 18.00 uur en op maandag gesloten. Tickets: € 7,00.
In het winkeltje vind je tuinboeken en zaden. Je kunt er ook groente en fruit uit de tuin kopen.
A tourist map with a general plan of Versailles and bird’s-eye views of several notable features, including buildings, fountains, and statues by Maurice Thiébaut.
Geef een reactie